Biyoloji alanında canlıları belirli bir düzene sokmaya çalışan
ve bu amaca yönelik ilkeler geliştiren bilim dalı taksonomidir.
Sistematik ise, taksonomi ve
sınıflandırmadan farklı ve kapsamlı olarak, canlıların birbirleri
ile benzerlik ve farklılıklarını inceleyen bilim dalıdır.
Morfoloji, canlıların yapı
ve biçimini inceleyen
ve fiziksel özelliklerini
araştıran bilim dalıdır.
Morfoloji, canlıların organları
gibi iç bölümlerinin
biçimlerini incelediği
gibi canlıların renk, şekil,
doku, yapı gibi diğer
özelliklerini de inceler.
Carolus Linnaeus, bilimsel sınıflandırmanın babası ve ikili adlandırmayı (Binomial Nomenklatür) biyolojiye getiren bilim adamıdır.
Tür; ortak bir atadan
gelen, yapı ve görev bakımından
benzer organlara
sahip, doğal yaşam
ortamlarında çiftleştiklerinde
verimli döller
verebilen bireylerin oluşturduğu topluluktur.
Kök hücre,mitoz bölünmeyle özelleşmiş hücre tiplerine farklılaşabilen ve daha fazla kök hücre üretmek için kendini yenileme yeteneğine sahip olan, bütün çok hücreli canlıların doku ve organlarını oluşturan ana hücre türleridir.
Memelilerde kök hücrelerin iki yaygın tipi bulunur; blastokist evresinin iç tabakasından elde edilebilen embriyonik kök hücreler ve çeşitli dokularda bulunan yetişkin kök hücreleri.
Kök hücre teknolojisi, bir hücrenin ölmesi ya da görevini
yapamaması sonucu gelişen diyabet, parkinson, alzheimer ve
bağışıklık sistemiyle ilişkili hastalıkların tedavisinde, yanmış
vücut dokularının onarımında, organ nakillerinde, kimi kanser
türlerinin ve kalp kaslarının yenilenmesinde ve daha birçok
hastalığın tedavisinde umut ışığı olmaktadır.
Hücre kültürü besiyerleri laboratuar ortamında hücrelerin normal
metabolik aktivitelerini sürdürebilmeleri için gerekli olan
mikroçevreyi sağlayan besleyici solusyonlardır.
Hücre kültürü besiyerleri içeriklerindeki aminoasit, karbonhidrat,
vitamin ve iyonlarla hücrelerin gelişimini desteklerler.Laboratuar
ortamında hücrelerin çoğaltılabilmesi için uygun pH sıcaklık ve
nemin sağlanması çok önemlidir.
Hücre kültürü besiyerleri içeriklerindeki iyonlarla gerekli ozmolarite ve pH’ı da sağlarlar.
Sitoplazma;hücre zarı ile çekirdek arasını dolduran yumurtanın
akına benzer yarı akışkan sıvıdan oluşur.
Ribozom; görevi protein sentezidir.Sitoplazma içinde serbest veya endoplazmik retikuluma
tutunmuş hâlde bulunurlar.
Endoplazmik retikulum;hücre zarından hücre çekirdeğine
kadar uzanan kanallar sisteminden oluşmuştur.
Görevi madde iletimi ve bazı maddelerin depolanmasıdır.
Golgi Cisimciği;üretim, salgılama, paketleme ve depolama
merkezi gibidir.
Tek kat zarla çevrili kesecikler sistemidir. Lizozom; hücre içi sindirimde görevlidir.
Lizozom içerisinde sindirim enzimleri bulunur.
Mitokondri; hücrenin enerji santralidir, başka
deyişle ATP üretim merkezidir.
Çift zarlı organeldir.
Mitokondrimizi annemizden alırız.
Plastidler; bitki hücrelerine rengini veren organellerdir.
Kloroplast,kromoplast,lökoplast olarak 3 grupta incelenir.
Kloroplastlar klorofil taşırlar. Yeşil renklidirler. Fotosentezin
yapıldığı organellerdir.
Kromoplast, bitkilerde yeşil dışındaki diğer renk pigmentlerini
taşır.Kromoplasta kırmızı renk veren likopen, sarı renk veren
ksantofil, turuncu renk veren madde ise karoten olarak adlandırılır.
Lökoplast renksiz plastittir. Görevi bitkinin kök, toprak
altı gövde, tohum gibi organlarında nişasta, protein, yağ gibi besinleri
depolamaktadır.
Koful;temel görevi depolama ve atıkların uzaklaştırılmasıdır.
Bitki hücrelerinde kofullar büyük ve az sayıda, hayvan hücrelerinde ise küçük ve çok sayıda görülür.
Hücre iskeleti; hücreye şekil verir ve destek sağlar.
Mikrofilamentler,mikrotübüller ve ara filamentler hücre iskeleti elemanlarıdır.
Sentrozom; hücre bölünmesinde görev alır.
Hepimiz sentrozomlarımızı
babamızdan alırız. Olgunlaşan yumurtada
sentrozom yoktur. Yumurta spermle birleştiğinde, spermin baş kısmındaki sentrozom
yumurtaya geçmektedir.
Hayvan Hücresi Organelleri
Çekirdek;Ökaryot hücrenin kalıtım merkezi olan çekirdek; büyüme, bölünme ve onarım gibi metabolik olayları denetlemektedir.
Bir hücre çekirdeği; çekirdek zarı, çekirdek plazması, çekirdekçik
ve kromatin iplikçiği olmak üzere dört kısımdan oluşmaktadır.
Ribozom iki alt birimden oluşur.
Elektron mikrokopunda ER,ribozom ve çekirdek
Hücrelerimizdeki mitokondri ve ribozomun göreceli olarak büyüklükleri
Prokaryot ve Ökaryot Hücre Tipine Sahip Canlı Alemleri
Prokaryot Hücre
KELİMENİN KÖKENİ : Prokaryot, Latince “önce-ilkel”
anlamına gelen “pro” ve “çekirdek”
anlamına gelen “karyon”
kelimelerinden oluşmuştur.
Zarla çevrili herhangi bir organeli
olmadığı hâlde bütün yaşamsal faaliyetleri gerçekleştirebilen bakterilerde, zarla çevrili organellerin
yapacağı görevleri sitoplazmasındaki
enzimler gerçekleştirmektedir.
Prokaryotların çeşitliliğini gösteren filogenetik halka
Bakteri
Arkebakteri
Yapısındakiler:
Hücre Zarı
Hücre Duvarı
Kamçı,Sil vb.
Sitoplazma
Ribozom
Halka DNA
Mezozom
Ökaryot Hücre
KELİMENİN KÖKENİ : Ökaryot, Latince “gelişmiş, gerçek”
anlamına gelen “eu” ve “çekirdek”
anlamına gelen “karyon” kelimelerinden
oluşmuştur.
Ökaryotik Hayvan Hücresi 3D Yapısı
Bitki Hücresi ve Yapıları
3 Temel Kısımdan Oluşur:
Hücre Zarı
Sitoplazma ve Organeller
Çekirdek
Ancak bitki, mantar hücrelerinde ve prokaryot hücrelerde bunlara
ilaveten bir de hücre duvarı bulunmaktadır. Hücre duvarı hücrenin en
dış kısımda bulunur, hücreyi dış etkilerden korur ve genellikle selüloz
fibriller içerir. Bitki hücrelerinin hücre duvarları arasında ara lameller
bulunur.
Prokaryot ve ökaryot hücre yapısına sahip hücreler birbirinden farklı olmalarına karşın ortak yapılara
da sahiptir.
.gif)
